Ψυχοθεραπεία Gestalt

Η θεραπεία Gestalt έχει χαρακτηριστεί ως «τέχνη του ζην» με αυθεντική επαφή και μια θεώρηση του τρόπου που σχετιζόμαστε με τον κόσμο. Στη θεραπεία αυτή αμφισβητούνται πολλές παραδοσιακές προτεραιότητες των δυτικών κοινωνιών. Δίνεται προτεραιότητα στη συνθετική σφαιρική άποψη και όχι στις αναλυτικές προσεγγίσεις, στην ενατένηση του μέλλοντος έναντι στην αναμάσηση των αιτιών του παρελθόντος. Ενώ αντί της «κανονικοποίησης» εκτιμάται η δημιουργικότητα και η αυθεντικότητα. Η θεραπεία εστιάζεται στο «εδώ και τώρα». Αυτό δεν σημαίνει ότι παραμελούνται οι επιρροές του παρελθόντος, άλλωστε πολλές από τις επιλογές και συμπεριφορές μας είναι αποτέλεσμα απορρόφησης από πλευράς μας αξιών, συναισθημάτων, αντιλήψεων κ.α., χωρίς προηγουμένως να τα έχουμε αφομοιώσει με το δικό μας τρόπο. Αυτό ονομάζεται ενδοβολή. (Για παράδειγμα: «οι άντρες δεν κλαίνε», «τα κορίτσια πρέπει να είναι ευγενικά»). Όλα όμως στη θεραπεία Gestalt πλαισιώνoνται στο εδώ και το τώρα. Και αυτό γίνεται με αυθεντικό τρόπο. Στην πράξη αυτό δεν είναι εύκολο γιατί είμαστε μαθημένοι από μωρά σε άλλα μονοπάτια, φαινομενικά πιο ανώδυνα. Σκεφτείτε ένα τρίχρονο παιδάκι που τρέχοντας ανέμελα, έπεσε, χτύπησε και κλαίει. Μπορούμε όλοι να φανταστούμε τους γονείς του ή τη γιαγιά του να προσπαθούν να το κάνουν να ξεχαστεί λέγοντας του για παράδειγμα: «κοίτα τι ωραίο σκυλακι περνά». Δεν αντέχουν τον πόνο τους να βλέπουν το παιδί να κλαίει και μάλιστα δεν το συνειδητοποιούν, νομίζουν ότι το κάνουν περισσότερο για το παιδί. Έτσι ούτε αυτοί μένουν αυθεντικά στο παρόν, ούτε όμως και το παιδί τους. Ένας ακόμη πυρήνας της θεραπείας Gestalt είναι οι πολώσεις. Κάθε άτομο είναι από μόνο του μια ατελείωτη αλληλουχία πολώσεων. Κάθε φορά που αναγνωρίζει μια πλευρά του, η παρουσία της αντίθεσης του άλλου πόλου είναι δεδομένη. Η υπερβολή σε έναν πόλο, δείχνει ένα σκιασμένο αντίθετο του. Έτσι αν κάποιο άτομο αναγνωρίζει τον εαυτό του ως απολύτως «καλό», υπάρχουν στοιχεία ενός «κακού» εαυτού που πιέζουν να βγουν στην επιφάνεια, προκαλώντας στον οργανισμό δυσφορία. Οι θεραπευτές Gestalt βλέπουν τον άνθρωπο ως μια ολότητα που αποτελείται από πολλές αντίθετες ιδιότητες, οι οποίες εκδηλώνονται ανάλογα με τις ανάγκες και τις αιτίες του οργανισμού και τις συνθήκες του περιβάλλοντος. Στόχος της θεραπείας είναι η ενσωμάτωση των αντιθέτων. Όχι τυχαία, οι θεραπευτές Gestalt αντιμετωπίζουν τα όνειρα των θεραπευομένων τους ως διέξοδο προς την ενσωμάτωση.

Πηγές:
Χατζηλάκου και συνεργάτες (2013). Εισαγωγή στην ψυχοθεραπεία Gestalt: Βασικές έννοιες, αρχές και εφαρμογές Β΄ έκδοση. Gestalt foundation κέντρο ψυχοθεραπείας και εκπαίδευσης.
Ginger S. (2010) Θεραπεία Gestalt η τέχνη της επικοινωνίας, εκδόσεις Π. Ασημάκης.